პარიზში გამოცემული უნიკალური რუკა, სადაც დავით გარეჯის მონასტრები პირველად არის დაფიქსირებული

 
 
 
 
 
 

გი­ორ­გი ლობ­ჟა­ნი­ძე:

 

- ეს ერ­თა­დერ­თი ძვე­ლი რუ­კაა, სა­დაც კარ­გად ჩანს გა­რე­ჯის მო­ნას­ტრე­ბი. და­ვით გა­რე­ჯის მო­ნას­ტე­რი პირ­ვე­ლად და­ფიქ­სი­რე­ბუ­ლია გი­ი­ომ დე­ლი­ლი­სა (Guillaume Delisle) და სულ­ხან-საბა ორ­ბე­ლი­ა­ნის ერ­თობ­ლივ რუ­კა­ზე, რო­მე­ლიც 1723 წელს პა­რიზ­ში გა­მო­ი­ცა. რუ­კა­ზე და­ტა­ნი­ლია და­ვით გა­რე­ჯის მო­ნას­ტრე­ბი და სა­ზღვა­რი სა­ქარ­თვე­ლოს მა­შინ­დელ მო­სა­ზღვრე სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­თან - შირ­ვან­თან და გან­ჯას­თან. იმ დროს ეს სპარ­სე­თის დაქ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა­ში მყო­ფი, ფე­ო­და­ლუ­რი წარ­მო­ნაქ­მნე­ბი გახ­ლდათ. აღ­ნიშ­ნუ­ლი რუკა ყვე­ლა­ზე ძვე­ლია, სა­დაც აღ­ნიშ­ნუ­ლია და­ვით გა­რე­ჯა და მთლი­ა­ნად ჩვენს სა­ზღვრებ­შია ყა­რა­ი­ას ველი, გა­რე­ჯის ქედი, მტკვრის და იო­რის შე­სარ­თა­ვი.

 

 

 

 

გი­ი­ომ დე­ლილ­მა მოგ­ვი­ა­ნე­ბით სულ­ხან-საბა ორ­ბე­ლი­ა­ნის მიერ გა­და­ცე­მუ­ლი მა­სა­ლა სპარ­სე­თის შა­ჰის კარ­ზე საფ­რან­გე­თის სამი ელ­ჩის - კრუ­ზი­უ­სის, ზუ­რა­ბე­კი­სა და ფაბ­რი­ცი­უ­სის ინ­ფორ­მა­ცი­ე­ბით შე­ავ­სო და რუ­კას ჩრდი­ლო­ეთ კავ­კა­სია და კას­პი­ის­პი­რე­თი და­უ­მა­ტა.

 

 

რო­გორც მო­გახ­სე­ნეთ, რუკა ფრან­გმა კარ­ტოგ­რაფ­მა გი­ი­ომ დე­ლილ­მა 1723 წელს პა­რიზ­ში გა­მოს­ცა. კას­პი­ის ზღვის მიმ­დე­ბა­რე ქვეყ­ნე­ბის რუკა რომ სულ­ხან-საბა ორ­ბე­ლი­ა­ნის კარ­ტოგ­რა­ფი­ულ მა­სა­ლებს ეფუძ­ნე­ბა, აღ­ნიშ­ნუ­ლია რუ­კის სა­თა­ურ­ში: "შედ­გე­ნი­ლია მე­ფის გან­კარ­გუ­ლე­ბით ქარ­თვე­ლი თა­ვა­დის სულ­ხან-სა­ბას (Soskam-Sabbas) ხელ­ნა­წე­რი მა­სა­ლე­ბის მი­ხედ­ვით, აგ­რეთ­ვე სპარ­სე­თის სა­ელ­ჩოს ელ­ჩე­ბის - კრუ­ზი­უ­სის, ზუ­რა­ბე­კი­სა და ფაბ­რი­ცი­უ­სის მიერ".

 

 

ეს რუკა შემ­დგომ ამ­სტერ­დამ­შიც გა­მოს­ცა ჟუ­ა­ნეს კო­ვენ­სი­სას და კორ­ნე­ლის მორ­ტი­ეს კარ­ტოგ­რა­ფი­ულ­მა გა­მომ­ცემ­ლო­ბამ.

 

 

 

 

სულ­ხან-საბა ორ­ბე­ლი­ან­მა დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი მი­სი­ით ევ­რო­პა­ში 1713-1716 წლებ­ში იმოგ­ზა­უ­რა. 1714 წელს ლუ­დო­ვი­კო XIV-ს შეხ­ვდა და ვახ­ტანგ VI-ის წე­რი­ლი გა­დას­ცა, აგ­რეთ­ვე ალ­ბათ რუ­კაც, რო­მე­ლიც შემ­დგომ დე­ლილ­მა შევ­სე­ბუ­ლი სა­ხით გა­მო­აქ­ვეყ­ნა, სამი ელ­ჩის ცნო­ბე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით. დე­ლი­ლის ეს რუკა აღ­წე­რი­ლი აქვთ გრი­გოლ ზარ­და­ლიშ­ვილს, ირაკ­ლი მა­თუ­რელ­სა და გი­ორ­გი ლობ­ჟა­ნი­ძეს.

 

 

ნა­ბეჭ­დი რუ­კის ერთი ეგ­ზემპლა­რი ინა­ხე­ბა ხელ­ნა­წერ­თა ინ­სტი­ტუ­ტში, ასე­ვე კერ­ძო კო­ლექ­ცი­ებ­ში. ეჭვს არ იწ­ვევს, რომ რუ­კის ცენ­ტრა­ლუ­რი ნა­წი­ლი (სა­ქარ­თვე­ლო) ნამ­დვი­ლად სულ­ხან-სა­ბას ეკუთ­ვნის: ქარ­თლის ის ნა­წი­ლი, სა­დაც ორ­ბე­ლი­ა­ნე­ბის მა­მუ­ლე­ბი მდე­ბა­რე­ობ­და, რუ­კა­ზე გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სი­ზუს­ტით არის და­ტა­ნი­ლი, აგ­რეთ­ვე და­ტა­ნი­ლია ორ­ბე­ლი­ა­ნე­ბის სა­სახ­ლეც. და­სავ­ლე­თი და აღ­მო­სავ­ლე­თი სა­ქარ­თვე­ლოს და­მა­კავ­ში­რე­ბე­ლი გზა ზემო იმე­რეთ­ზე გა­დის. ქო­ბუ­ლე­თი წარ­მო­ჩე­ნი­ლია, რო­გორც მთა­ვა­რი ნავ­სა­ყუ­დე­ლი.

 

 

სულ­ხან-საბა ორ­ბე­ლი­ა­ნის შემ­დეგ, ვა­ხუშ­ტი ბაგ­რა­ტი­ო­ნის შრო­მებ­მა, რომ­ლე­ბიც უმალ­ვე გავ­რცელ­და ევ­რო­პა­ში, ერ­თბა­შად გა­ზარ­და ევ­რო­პელ კარ­ტოგ­რაფ­თა წარ­მოდ­გე­ნა სა­ქარ­თვე­ლო­სა და კავ­კა­სი­ა­ზე, რა­მაც თა­ვი­სი წვლი­ლი შე­ი­ტა­ნა ევ­რო­პუ­ლი კარ­ტოგ­რა­ფი­ის გან­ვი­თა­რე­ბის საქ­მე­ში.

 

 

 

https://www.ambebi.ge/

წაკითხვა 1526 ჯერ განახლდა განახლდა ნოემბერი 10 2019
ჩვენს შესახებ

მოკლე ინფო

ჩვენი მთავარი პრინციპებია: სიზუსტე, ოპერატიულბა და დაბალანსებული ინფორმაციის მიწოდება.

ჩვენს შესახებ

საინფორმაციო სააგენტო „პირველი ნიუსი“ 2018 წელს შეიქმნა. ჩვენი სააგენტოს ვებგვერდზე ქვეყნდება მიმდინარე პოლიტიკური, ეკონომიკური, სოციალური, მსოფლიო, კულტურული, სპორტული და სხვა აქტუალური სიახლეები.  სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლება ადამიანის ერთ–ერთი ძირითადი უფლებაა. სწორედ ამ უფლების გამოყენებით ჩვენმა გუნდმა აიღო ვალდებულება, რომ საზოგადოებას დროულად მივაწოდოთ ამომწურავი, ობიექტური ინფორმაცია ფაქტებისა და მოვლენების დამახინჯების გარეშე.