"მეტად საინტერესო სტატია ნიუ ორკ თაიმსში, იმის შესახებ თუ რა მნიშვნელობა აქვს განათლების სისტემას და როგორ ასწავლის ფინეთი თავის მომავალ თაობას დეზინფორმაციის გარჩევას.  

ყველასათვის ცნობილი ფაქტია რომ თავისი განათლების სისტემით ფინეთი მსოფლიოში პირველ ადგილს იჭერს და ქვეყანამ უდიდეს წარმატებებს სწორედ ამ სისტემის გაძლიერებით მიაღწია და სწორედ განათლება ეხმარება მას განასხვაოს ამბავი მოგონილია თუ რეალური.

სხვათა შორის სტატიაში საქართველოც არის მოხსენიებული, თუმცა უარყოფით კონტექსტში.   თუკი რეალობას თვალს გავუსწორებთ, და ზოგჯერ საქართველოში გამოფენილ ინფორმაციებს და მათზე კომენტარებს დავაკვირდებით ეს არც უნდა გაგვიკვირდეს ახლა კი სტატია - ტიპური გაკვეთილი, რომელსაც საარა მარტიკკა, მასწავლებელი ჰამენლინაში, ფინეთი, უტარებს თავის მოსწავლეებს, ასე გამოიყურება: ის თავის მერვე კლასელებს აწვდის ახალი ამბების სტატიებს. ისინი ერთად განიხილავენ: რა არის სტატიის მიზანი? როგორ და როდის დაიწერა? რა არის ავტორის მთავარი აზრი?  ”მხოლოდ იმიტომ, რომ ეს კარგია ან კარგია, არ ნიშნავს რომ ეს მართალია ან მართებულია”, - უხსნის ის თავის მოსწავლეებს. მისი მიზანი, ისევე როგორც ფინეთის მასწავლებლების მიზანია, დაეხმაროს სტუდენტებს ისწავლონ მცდარი ინფორმაციის ამოცნობა.

ფინეთმა 41 ევროპული ქვეყანას შორის ზედიზედ მეხუთედ  პირველი  ადგილი დაიკავა დეზინფორმაციისადმი მდგრადობის თვალსაზრისით  გამოკითხვაში, რომელიც ოქტომბერში გამოქვეყნდა ღია საზოგადოების ინსტიტუტის მიერ სოფიაში, ბულგარეთი. ოფიციალური პირები ამბობენ, რომ ფინეთის წარმატება არის  მისი ძლიერი განათლების სისტემის შედეგი, რომელიც მსოფლიოში ერთ-ერთი საუკეთესოა, და იმ ძალისხმევის შედეგი, რომ სტუდენტებს ასწავლონ რა არის ყალბი ამბები. მედიაწიგნიერება არის ეროვნული სასწავლო გეგმის ნაწილი, რომელიც იწყება სკოლამდელი აღზრდიდან!!!!

ფინეთის შემდეგ, ევროპული ქვეყნები, რომლებიც დეზინფორმაციისადმი მდგრადობის თვალსაზრისით გამოირჩეოდნენ  იყვნენ ნორვეგია, დანია, ესტონეთი, ირლანდია და შვედეთი. დეზინფორმაციისადმი ყველაზე დაუცველი ქვეყნები იყო საქართველო, ჩრდილოეთ მაკედონია, კოსოვო, ბოსნია და ჰერცეგოვინა და ალბანეთი.   

კვლევაში რომელშიც 41 ქვეყანა მონაწილეობდა საქართველო 41-ე ბოლო ადგილზე გავიდა!!! 

ფინეთს აქვს უპირატესობა დეზინფორმაციის წინააღმდეგ ბრძოლაში. მისი საჯარო სკოლების სისტემა ერთ-ერთი საუკეთესოა მსოფლიოში. კოლეჯი უფასოა. მთავრობისადმი დიდი ნდობაა და მასწავლებლებს დიდ პატივს სცემენ.

გარდა ამისა, ფინურ ენაზე ლაპარაკობს დაახლოებით 5,4 მილიონი ადამიანი. სტატიები, რომლებიც შეიცავს სიცრუეს, რომლებიც დაწერილია არამშობლიური მოსაუბრეების მიერ, ზოგჯერ ადვილად შეიძლება ამოიცნონ გრამატიკული ან სინტაქსური შეცდომების გამო, თქვა ბ-ნმა პეკალამ.

მიუხედავად იმისა, რომ ფინეთში მასწავლებლებს მოეთხოვებათ მედიაწიგნიერების სწავლება, მათ აქვთ მნიშვნელოვანი დისკრეცია იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა ჩაატარონ გაკვეთილები. ქალბატონმა მარტიკკამ, საშუალო სკოლის მასწავლებელმა მაგალითად  დაავალა მოსწავლეებს საკუთარი ვიდეოების და ფოტოების რედაქტირება, რათა დაენახათ, რამდენად ადვილი იყო ინფორმაციის მანიპულირება. ჰელსინკში მასწავლებელმა ანა აირასმა თქვა, რომ ის და მისი სტუდენტები ეძებდნენ სიტყვებს, როგორიცაა „ვაქცინაცია“ და განიხილეს, თუ როგორ მუშაობდა ძიების ალგორითმები და რატომ არ შეიძლება იყოს პირველი შედეგები ყოველთვის ყველაზე სანდო. სხვა მასწავლებლებმა ასევე თქვეს, რომ ბოლო თვეებში, უკრაინის ომის დროს, ისინი იყენებდნენ რუსული საინფორმაციო საიტებს და მემებს, როგორც საფუძვლად სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებული პროპაგანდის ეფექტების შესახებ დისკუსიისთვის.

ნებისმიერი ასაკობრივი ჯგუფის მასწავლებლისთვის ეფექტური გაკვეთილების მოძიება შეიძლება იყოს რთული. ”ძალიან ადვილია საუბარი ლიტერატურაზე, რომელსაც ჩვენ ასობით წელი ვსწავლობთ”, - თქვა მარი უუსიტალომ, საშუალო და საშუალო სკოლის მასწავლებელი ჰელსინკში. ეს გაკვეთილები იწყება საფუძვლების შესწავლით - ასწავლის სტუდენტებს განსხვავებას იმას შორის, რასაც ისინი ხედავენ ინსტაგრამზე და TikTok-ში და ფინურ გაზეთებში წაკითხულს შორის. „მათ ნამდვილად არ შეუძლიათ ყალბი ამბების, დეზინფორმაციის ან რაიმეს გაგება, თუ არ ესმით ურთიერთობა სოციალურ მედიასა და ჟურნალისტიკას შორის“, - თქვა მან.

ბოლო წლებში ახალგაზრდებში შეიმჩნევა წაკითხულის გაგების უნარის აშკარა დაქვეითება, ტენდენცია, რომელიც მიეწერება იმ ფაქტს რომ სტუდენტების ნაკლებ დროს ატარებენ წიგნებთან და მეტ დროს თამაშებსა და ვიდეოების ყურებას უთმობენ. კითხვის ცუდი უნარებითა და ყურადღების ხანგრძლივობით, სტუდენტები უფრო დაუცველები არიან დაიჯერონ ყალბი ამბები, შეცდომაში შემყვანი და არასწორი ინფორმაცია, თემების შესახებ საკმარისი ცოდნის არარსებობის გამო.

სწორედ ამიტომ ფინეთში გადაწყვიტეს ამ საკითხზე მუშაობა სკოლის ასაკიდან დაეწყოთ და მოსწავლეებისთვის ესწავლებინათ მეთოდები, რომელთა გამოყენებაც შეეძლოთ სიმართლისა და ფანტასტიკის გასარჩევად. ”მე ვერ ვაიძულებ მათ იფიქრონ ისე, როგორც მე,” - თქვა ერთ-ერთმა მასწავლებელმა . ”მე უბრალოდ უნდა მივცე მათ ინსტრუმენტები საკუთარი მოსაზრების შესაქმნელად.”

აი ასე სერიოზულად უყურებს ქვეყანა მისი მომავალი თაობის განათლების ამბავს, იმ მიზნით რომ ქვეყანა წინ წავიდეს და განვითარდეს.  ქვეყანა და არა ცალკეული ინდივიდი!!"- წერს ზაზა წერეთელი.