წერილების სერია კონგრესიდან და მისი პოლიტიკური შედეგები
“საქართველოს მთავრობამ აშშ-დან კიდევ ერთი კრიტიკული წერილი მიიღო; კომისიის სენატორი როჯერ ვიკერი უკვე მეშვიდე ამერიკელი კანონმდებელია, რომელიც შეშფოთებას გამოხატავს საქართველოში დემოკრატიის უკუსვლასა და ეკონომიკური განვითარების გაუარესებასთან დაკავშირებით. წერილში ძირითადი აქცენტი ჩავარდნილ პროპორციულ საარჩევნო სისტემაზე კეთდება. ბოლო დროს დასავლელი დიპლომატების მხრიდან “ოცნებისადმი” კრიტიკამ იმატა, რაც ანალიტიკოსთა ნაწილის თქმით, იმ პრობლემებიდან გამომდინარეობს, რაც “ოცნების” ხელისუფლებაში ყოფნისას დაგროვდა. ნაწილი კი თვლის, რომ წერილების ამ სერიას კონკრეტული პირები ლობირებენ, ამ შემთხვევაში “ნაციონალური მოძრაობა”. სენატორ როჯერ ვიკერის წერილი, რომელიც 19 დეკემბრით არის დათარიღებული, 26 იანვარს „ნაციონალურმა მოძრაობამ" გაასაჯაროვა. სენატორის წერილში ნათქვამია, რომ პარლამენტის წევრებმა “ქართული ოცნებიდან” ვერ მოახერხეს შეესრულებინათ კრიტიკულად მნიშვნელოვანი დაპირება, რომლის მიხედვითაც კონსტიტუციურ ცვლილებებს გაატარებდნენ, რაც 2020 წელს სრულად პროპორციული საარჩევნო სისტემის დანერგვას უზრუნველყოფდა”, - წერს გაზეთი “რეზონანსი” სტატიაში სათაურით წერილების სერია კონგრესიდან და მისი პოლიტიკური შედეგები.
“პრემიერ-მინისტრ გიორგი გახარიას, კრიტიკულ წერილს აშშ-ის კონგრესის კიდევ ერთი წევრი, ბრაიან ბაბინი უგზავნის, სადაც კონგრესმენი შეშფოთებას გამოხატავს დემოკრატიის უკუსვლასა და ეკონომიკური განვითარების გაუარესებასთან დაკავშირებით. კონგრესმენი იმედოვნებს, რომ საქართველო კვლავაც იქნება აშშ-ის სტრატეგიული პარტნიორი მომავალი წლების განმავლობაში, დემოკრატიული ინსტიტუტების და თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკის აშენებით მტკიცე საფუძველზე, როგორიცაა „თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნები, საჯარო სექტორის გამჭვირვალობა და ანგარიშვალებულებას, კანონის უზენაესობას და ანტიკორუფციული ძალისხმევები”. ამის შესახებ ბაბინმა “ტვიტერზე” დაწერა. რამდენიმე დღის წინ აშშ-ის კონგრესის კიდევ ოთხმა წევრმა - ადამ კინზინგერმა, გერი კონოლიმ, ელიოტ ენგელმა და მაიკლ მაკკაულიმ, გიორგი გახარიას კიდევ ერთი წერილი მიწერეს. ამასთან, 18 იანვარს, ამერიკელმა კონგრესმენმა, მარკუეინ მალინმა პრემიერ-მინისტრს ღია წერილით მიმართა. რესპუბლიკელი კონგრესმენი საქართველოს მთავრობას მოუწოდა, შეწყდეს მტრული დამოკიდებულება ამერიკული კომპანიების მიმართ. მალინი წერილში წერს, რომ ის შეშფოთებულია საქართველოს დემოკრატიული ღირებულებებისგან განგრძობადი გადახვევითა და ეკონომიკური გაუარესებით. რესპუბლიკელი კონგრესმენი მარკუეინ მალინი საქართველოს სანქციებისა და ჯარიმების დაწესებით ემუქრება. ამის შესახებ სწორედ ამერიკელი კონგრესმენის ღია წერილშია საუბარი”, - აღნიშნავს გამოცემა.
“აქვე უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ საქართველოსთვის სანქციების დაწესების პირველი მცდელობა 2017 წელს იყო, კონგრესმენ სტივ რასელის მხრიდან. უნდა აღინიშნოს, რომ კონგრესში 500-ზე მეტი კონგრესმენია. ეს კი ერთ-ერთი კონგრესმენის ინიციატივაა, რომელსაც 2017 წელს მხოლოდ ექვსმა კონგრესმენმა დაუჭირა მხარი. ერთ-ერთი კონგრესმენი, რომელმაც 2017 წელს სტივ რასელის მიერ შეტანილ კანონპროექტს მხარი დაუჭირა სწორედ მარკუეინ მალინი იყო. ხოლო რასელის საქმე მალინმა გააგრძელა. მან კონგრესში 2019 წელს ანალოგიური კანონპროექტი შეიტანა. მაშინ კი მალინის ამ ინიციატივას მხოლოდ ორმა კონგრესმენმა დაუჭირა მხარი. ანალიტიკოსი ნიკა ჩიტაძე “რეზონანსთან” საუბრისას ამბობს, რომ დასავლელი პარტნიორები ამ ხნის განმავლობაში თავს იკავებდნენ “ქართული ოცნების” კრიტიკისგან, თუმცა, პროპორციული საარჩევნო სისტემაზე გადასვლის დაპირების ჩაგდება ბოლო წვეთი აღმოჩნდა იმ პრობლემების ფონზე, რაც, მისი თქმით, “ოცნების” ხელისუფლებაში ყოფნისას წლების განმავლობაში დაგროვდა. ანალიტიკოსმა ზაალ ანჯაფარიძემ “რეზონანსთან” კი თქვა, რომ ის ტენდენცია, რაც ბოლო პერიოდში შეინიშნება, მხოლოდ ერთ რამეზე მიუთითებს - იკვეთება “ნაციონალური მოძრაობის” ინტერესები და ჩნდება ეჭვი, რომ ამ საკითხს კონკრეტული პირები ლობირებენ”, - განაგრძობს გამოცემა.
“ოცნებისადმი” კრიტიკული დამოკიდებულება იზრდება, რადგან წლების განმავლობაში შეინიშნებოდა შედარებით უფრო ლოიალური დამოკიდებულება იმ ბევრი უკანონო ქცევის მიმართ, რაც საქართველოში “ქართული ოცნების” ხელმძღვანელობით ხორციელდებოდა. კონგრესმენებმა და დასავლეთმა უკვე ნათლად დაინახა ის პრობლემები, რომლებიც ქვეყანაში არსებობს. მათ შეშფოთებას იწვევს ის, რომ პირადად აღმოჩნდნენ მოტყუებულები მას შემდეგ, რაც “ოცნებამ” გასცა პირობა, რომ არჩევნები პროპორციული წესის ფარგლებში ჩატარდებოდა. ამასთან, ანაკლიის პორტის პროექტის შეჩერებით პრობლემა შეექმნა დასავლურ ინვესტიციას, პირველ რიგში კი ამერიკულ ინვესტიციებს. აშშ დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა ანაკლიის პორტის მშენებლობას, როგორც ეკონომიკური, ასევე თავდაცვის და უსაფრთხოების თვალსაზრისით. 20 ივნისის მოვლენები, საარჩევნო სისტემა და სხვა იწვევს შეშფოთებას, როგორც ამერიკელ კონგრესმენებში, ასევე პარლამენტარებს შორისაც. ამიტომაც, ეს კრიტიკული დამოკიდებულება უფრო მეტად იზრდება. თავის დროზე თითქოს თავს იკავებდნენ ასეთი აშკარა კრიტიკისგან, რადგან არ სურდათ საქართველოს საგარეო პოლიტიკური ვექტორი ჩრდილოეთისკენ გადახრილიყო”, - აცხადებს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას ნიკა ჩიტაძე.
“მრჩება შთაბეჭდილება, რომ მოკლე დროში ასეთი წერილების სერია ამერიკელი კონგრესმენებისა და სენატორებისგან ახალი ტრენდია, რომელსაც ადრე ამერიკულ-ქართული ურთიერთობების 28 წლის მანძილზე ადგილი არ ჰქონია. ეს გარკვეულ ეჭვებსა და ვარაუდებს აჩენს, რომ ასეთი ერთმანეთზე მიწყობილი წერილები ხომ არ არის გარკვეული ლობისტური საქმიანობის და კონკრეტული სტრატეგიის შედეგი “ნაციონალური მოძრაობისა” და მათი მხარდამჭერების მხრიდან ჩვენი ქვეყნის ფარგლებს გარეთ, რომ ხელისუფლებაზე მოახდინონ ზეწოლა როგორც შიგნიდან, ასევე გარედან. ეს ყველაფერი უნდა ემსახურებოდეს ერთ დიდ მიზანს - ხელისუფლების დელიგიტიმაციას უპირველეს ყოვლისა საერთაშორისო პარტნიორების თვალში. ემსახურება ამერიკულ და ქართულ საზოგადოებაში ისეთი განწყობების შექმნას, რომ “ქართული ოცნება” არის განწირული მისი საერთაშორისო პარტნიორების მიერ და მას სხვა გზა არ დარჩენია გარდა იმისა, რომ ხელისუფლება გადააბაროს”, - მიიჩნევს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას ზაალ ანჯაფარიძე.
“თუ გამართლდა ვარაუდი იმის შესახებ, რომ ეს შესაძლოა კონკრეტული სტრატეგიის შემადგენელი ნაწილი იყოს, მაშინ ამ წერილების სერია ამით არ დამთავრდება და მომავალშიც გაგრძელდება. გააჩნია რამდენ კონგრესმენს ნახავენ, რომლებსაც ამაში დაარწმუნებენ. ხელისუფლებისთვის ეს არის ცალსახად უარყოფითი სიგნალი, მაგრამ ხელისუფლებას მწირი არჩევანი აქვს. ხელისუფლებას მოუწევს ოფიციალურად უპასუხოს კონგრესმენების და სენატორის ამ წერილებს, ახსნა-განმარტებები გააკეთოს, როგორც წერილობით, ასევე პირადი შეხვედრების დროს. ეს ალბათ იქნება არჩევნებამდე ერთგვარი შეჯიბრი “ქართულ ოცნებასა” და “ნაცმოძრაობას” შორის, თუ ვინ მოახერხებს იმას, რომ მეტი საერთაშორისო მხარდაჭერა მოიპოვოს”, - ამბობს ანჯაფარიძე და შეკითხვაზე - “ რა შესაძლო გაგრძელება შეიძლება მოჰყვეს ამ ყველაფერს”, - პასუხობს:
“ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორ აღიქვამს ამ წერილებს აშშ-ის პრეზიდენტის ადმინისტრაცია, აღმასრულებელი ხელისუფლება. თუ მათ ჩათვალეს, რომ ეს წერილები იმსახურებს რეაგირებას, შესაძლოა საქართველოს მიმართ ჯერ დიპლომატიური არხებით წამოვიდეს გაფრთხილებები, მაგრამ თუ არასაკმარისად ჩათვალეს, შესაძლოა გარკვეულ სფეროში თანამშრომლობა შეიზღუდოს. ვინც ამ წერილების ინიცირება მოახდინა და ჩათვალა, რომ ეს საუკეთესო საშუალება იყო “ქართულ ოცნებაზე” ზემოქმედების მოხდენისთვის, კარგად არ იცნობენ ადგილობრივი საზოგადოების განწყობებს, მენტალიტეტს, კულტურას და ა.შ. ყოველი ასეთი მენტორული ტონით დაწერილი წერილი ფართო საზოგადოებაში არ იწვევს დადებით ემოციას, პირიქით - საზოგადოება ცდილობს, რომ ამას უპასუხოს ისე: რატომ უნდა გვასწავლიდნენ ჭკუას. თუ ეს ყველაფერი გაგრძელდა და უფრო ინტენსიური გახდა, ამით შესაძლოა ისარგებლოს ჩვენმა ჩრდილოელმა მეზობელმა და ე.წ. რბილი ძალა გამოიყენოს, რომელიც საკმაოდ ფართოდ არის წარმოდგენილი. ამან კი ხელი შეუწყოს ანტიდასავლური და ანტიამერიკული განწყობების გაღვივებას. ასე რომ, კარგი იქნება თუ ამ კამპანიის ინიციატორები ამასაც გაითვალსწინებენ, თუ ვისი ინტერესები იკვეთება საქართველოში, ზოგადად კავკასიაში. მხედველობაში მიიღება, რომ ყოველი ასეთი მეგობრის ზეწოლა ქვეყნის ხელისუფლებაზე, ყოველთვის არ აღიქმება ისე, როგორც მათ სურთ. ამით შეიძლება ისარგებლოს მათმა სტრატეგიულმა მოწინააღმდეგემ”.
“ნიკა ჩიტაძე კი მიიჩნევს, რომ ამ წერილების გაგრძელება შესაძლოა ბიძინა ივანიშვილის ქონებისთვის ყადაღის დადება იყოს, ყველაზე უარეს შემთხვევაში კი საქართველოში შესაძლოა ამერიკული პროგრამების დახურვა გამოიწვიოს”, - წერს სტატიის ავტორი.
“თუ დასავლეთის მხრიდან კრიტიკა საქართველოს მიმართ გაიზრდება, არ არის გამორიცხული რუსეთი გააქტიურდეს და საქართველოს ხელისუფლებასთან ფარული მოლაპარაკება აწარმოოს, რომ საქართველომ შეცვალოს თავის საგარეო პოლიტიკური ვექტორი რუსეთის მიმართულებით. პარალელი შეიძლება გავავლოთ 2003 წლის მოვლენებთან. „ვარდების რევოლუციის" წინ გვახსოვს ხელისუფლების შენარჩუნების მიზნით შევარდნაძე ასლან აბაშიძესთან შევიდა ალიანსში. ასევე უნდა ითქვას ისიც, რომ ივანიშვილის ქონების მნიშვნელოვანი ნაწილი დასავლეთის ბანკებშია განთავსებული და მეორე სცენარის მიხედვით, შესაძლოა დასავლეთის ზეწოლა “ქართულ ოცნებაზე” გაიზარდოს, რის შემდეგაც ხელისუფლებას მოუწიოს გარკვეულ დათმობებზე წასვლა. თუ სანქციები ამოქმედდა, მაგალითად, ივანიშვილს შესაძლოა აეკრძალოს შესვლა ამერიკის ტერიტორიაზე, მასთან ერთად გარკვეულ მაღალჩინოსნებს. თუმცა, შესაძლოა სხვა პრობლემები გაჩნდეს, გარკვეული პროგრამები დაიხუროს საქართველოში, მიუხედავად იმისა, რომ ამერიკის კონგრესმა საქართველოსთვის დახმარების პაკეტი დაამტკიცა. თუმცა, ვერ ვიტყვი, რომ დასავლეთი თავს დაანებებს საქართველოს, რადგან მას დიდი მნიშვნელობა ენიჭება მისი გეოპოლიტიკური და გეოსტრატეგიული მდებარეობიდან გამომდინარე”, - დაასკვნის ნიკა ჩიტაძე.
სიახლეები
- ,,პროდასავლური ოპოზიციური კოალიციები ერთიან საშტაბო მუშაობაზე გადავდივართ"- მამუკა ხაზარაძე
- ,,ჩვენს ამომრჩეველს კარგად ვიცნობთ და სიმართლე გითხრათ, არ მგონია, კარავში შევიდნენ"- ნათია მეზვრიშვილი
- ესპანეთში წყალდიდობის შედეგად დაღუპულთა რიცხვი 158-მდე გაიზარდა
- მამუკა მდინარაძე სამოქმედო გეგმის შესახებ ოპოზიციის განცხადებას გამოეხმაურა
- რომელი ქვეყნებიდან გაიზარდა შემოსავლები რეკორდულად-ტურიზმის ეროვნული ადმინისტრაციის 9 თვის მონაცემები